Het hebben van een burn-out heeft consequenties voor jou en jouw omgeving. Het leven van anderen gaat gewoon door. Bij jou komt het leven grotendeels tot stilstand.
Je doet voorlopig niet meer mee.
Het is goed om te bedenken hoe je wilt omgaan met jouw omgeving. Kies je ervoor om:
1) door te gaan op de oude voet
2) alle contacten te verbreken en wil je alleen zijn
3) een tussenvorm te zoeken
Hoewel ik heel veel voelde voor optie 2 (ik ben wat introverter van aard), ben ik aan de slag gegaan met optie 3. Ik ging op zoek naar een vorm van contact dat voor mijn herstel goed was.
Dat zou je contact op maat kunnen noemen. Contact zoals ik dat wilde en die paste bij het begin van een burn-out.
Eigen ervaring
Omdat ik een pleaser ben (was..), had ik me behoorlijk in dienst van anderen gesteld. Ik was erg bezig met wat anderen wel of niet vonden. Achteraf bleken dit soms ongezonde patronen te bevatten. Waarbij het vaak zo was dat het contact vooral vanuit mij geïnitieerd werd. Veel minder vanuit de ander.
Het afstemmen van mijn omgeving op de nieuwe situatie, vond ik daarom best lastig. Ik moest in één keer mijn oude vertrouwde (please) gedrag stoppen en voor mezelf gaan kiezen. Dat was behoorlijk nieuw en wennen. Maar hoe dan ook, moest dit ongezonde gedraag stoppen. Mijn energielevel liet het niet meer toe dat ik zoveel rekening hield met anderen.
Het besef dat ik niet meer als van zelfsprekend voor iedereen klaar stond was vreemd, zelf een beetje beangstigend. Voor iedereen klaarstaan, dat voelde ergens goed en ook wel veilig. Er zijn voor anderen is op zich prima, maar het ging ten koste van mezelf.
Met vallen en opstaan ben ik mijn omgeving gaan herschikken. Waarbij ik mijn behoeftes steeds beter in beeld kreeg. Ik merkte dat ik sommige contacten minimaliseerde of stopte. Zeker als ik er last van had. Andere contacten werden beter, omdat die mij weer energie gaven. Ook kreeg ik er nieuwe contacten bij en werden sommige contacten die op een lager pitje stonden, ineens belangrijker.
Hoe dat gegaan is, heb ik hieronder beschreven.
SAMEN
Zoals ik in het voorstukje omschreef ben ik een introvert iemand. Ik kan prima alleen zijn, feestjes vind ik niet zo leuk en bezoek vaak vermoeiend. Dus voor mij had ik er prima mee kunnen leven om alle contacten echt te stoppen, op enkel familie, gezin en vrienden na.
Helaas werkt de maatschappij waarin ik leef anders. Ik moest op een of andere manier een andere omgang met mijn omgeving gaan krijgen. Ik moest voorkomen dat ik mensen afstootte maar ik moest er ook voor zorgen dat het rennen en pleasen voor anderen stopte.
Hier heb ik veel hulp gehad van mijn vrouw, mijn kinderen en vooral mijn psycholoog. Vooral die laatste was voor mij een wekelijkse spiegel voor mijn gedrag. We zijn samen gaan bekijken hoe bepaalde contacten invloed op mij hadden en hoe we die konden omzetten naar een gezonder contact.
VERANDERING
Om dit voor elkaar te krijgen, ben ik de contacten gaan inventariseren. Welke contacten heb ik allemaal. Denk aan:
Daarna ben ik elk contact gaan verfijnen. Bijvoorbeeld dat kon zijn een broer, zus, schoonbroer, vader, nichtje enz. Dat was voor mezelf een manier om te proberen om objectiever naar mijn contacten te leren kijken.
Vervolgens ben ik gaan bekijken wat mensen bij mij opriepen. Mensen kunnen luidruchtig zijn, ze blijven te lang, de weg erheen is vermoeiend, ze roddelen, vertellen onzin, praten over zichzelf, contact komt van mijn kant, enz. Dus irritatie, vermoeidheid, boosheid noem maar op
Maar contacten kunnen ook troostend zijn, begripvol, grappig, relativerend, meedenkend enz.
Kortom: werd ik er vrolijk van en gaf het me energie of had ik er last van en deed ik het meer voor de ander. In het eerste geval probeerde ik het contact te verbeteren maar in het tweede geval, dan ging ik dat contact verminderen of stoppen.
Hieronder heb ik 3 schema’s gemaakt die mij geholpen hebben om mijn contacten in beeld te krijgen en om bewust te worden van het effect op mij.
SCHEMA 1 Contacten die energiekosten
https://www.burnoutkompas.nl/wp-content/uploads/2022/01/SCHEMA-1-.pdf
Dit waren de echte energievreters. Op advies van mijn psycholoog ben ik deze contacten vooral gaan minimaliseren of helemaal stoppen. Soort reset knop indrukken.
Omschrijving van het contact | Waarom kost dit energie | Wat zou er anders moeten |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ik ben begonnen met het dempen van mijn apps /facebook/email berichten enz. Om vervolgens ook de actievere contacten te verwijderen. Met het bericht: “ik ben overwerkt, dus denk nu aan mezelf door deze groep te verlaten” heb ik veel verkeer gestopt. Uiteindelijk heb ik alleen nog maar verkeer met mensen heel dichtbij en dat is nu nog steeds zo.
Bij mijn “echte” omgeving gebruikte ik ook dit argument: “ik ben overwerkt, dus denk nu aan mezelf door: – niet naar de verjaardag te komen, – de feestdagen niet te vieren, – niet mee te gaan met…. enz. Het duurde slechts 3 weken voordat mijn omgeving op de hoogte was en wist dat ik (even) niet meer meedeed.
Ik moest me soms echt afzetten (puberen) om deze contacten zo te krijgen dat ze veranderden. Dat ging af en toe best bot en abrupt. Maar dat kon ik niet voorkomen
SCHEMA 2 Contacten die energie opleveren
https://www.burnoutkompas.nl/wp-content/uploads/2022/01/SCHEMA-2.pdf
Dit vond ik leuk. Mensen die energie geven tijdens een burn-out is als een glas water in de woestijn. Je hebt dit soms echt nodig.
Ik heb deze mensen aangehaald en ook aangegeven dat ik daar energie van krijg. Zij waren echt betrokken met mijn burn-out en wilden het liefste dat het goed met mij ging. Bij mij waren dat vooral de contacten die wat dichterbij stonden.
Omschrijving van het contact | Waarom levert dit energie op | Wat wil ik meenemen |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kortom deze mensen kon ik best wat vaker opzoeken. Meestal waren ze ook best in staat om naar mij te komen.
Ook bekeek ik wat het maakte dat het me energie gaf en dat probeerde ik te behouden en aan te wakkeren bij anderen.
SCHEMA 3 Contacten die geen energie kosten maar ook niks opleveren
https://www.burnoutkompas.nl/wp-content/uploads/2022/01/SCHEMA-3.pdf
Deze mensen zijn lastig. Ik had er niet veel aan, maar ook niet veel last van. Toch ben ik gaan proberen om deze mensen te onderscheiden. In energiegevers en energienemers.
Omschrijving van het contact | Waarom heb je ze | Kun je ze omturnen in energiegevers |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dat lukte vrij aardig. Ik kwam deze mensen vaak op het werk tegen of bij het sporten van de kinderen. Ik probeerde deze mensen in schema 2 te krijgen. Bij sommigen lukte dat ook. Kwamen ze voor mij in schema 1, dan vermeed ik het contact.
Ik hoop dat je er nog bent. Het is best veel om te lezen!
Gedurende het verloop van het herstel (toen ik meer energie kreeg) gingen de contacten verschuiven. Mensen die ik toen niet zag werden ineens belangrijk en andersom. Het was dus geen vaststaande groep mensen, maar een groep die wisselde van samenstelling en intensiteit.
Ook verschoven mensen, van schema 1 naar 2 en anders om. Afhankelijk van mijn energielevel
Naast deze indeling ben ik ook naar het type contact gaan kijken. Fysiek of online. Op afstand of via mail.
Eerlijk gezegd heeft de Corona periode mij daar erg mee geholpen.
Ik heb kennis gemaakt met: Teams en het zoomen. Ik ben vaker gaan appen, bellen of een kaartje gaan sturen. Ik kon ook spullen sturen of laten komen. Boeken laten bezorgen als iemand jarig was of bloemen als iemand geslaagd was. Afspreken in drukke krappe huiskamers werd vervangen door een frisse wandeling in het bos. Enz.
Uiteindelijk ben ik met deze veranderingen best lang bezig geweest. Sterker nog, nu 3 jaren na dato ben ik er soms nog steeds mee bezig.
Hoe makkelijk verval je in je oude gedrag, dat merk je pas als je het moet veranderen.
GROEIEN
Hoewel ik er dus al 3 jaar mee bezig ben, verval ik nog af en toe in het oude (please) gedrag. Maar het is wel al een stuk minder dan voor de burn-out.
Sommige contacten bleven er moeite mee hebben om naar mij te bewegen, dat heb ik afgebouwd en soms helaas verbroken. Kennelijk was ik het niet waard om moeite voor te doen. Ik zie dat als 100% winst. Het is namelijk duidelijk.
Ik denk dat ik nu een gezonder en meer gelijkwaardiger contact met mijn omgeving ben gaan krijgen en dat ik op een volwassenere manier hiermee om ga.
Hoewel ik er nog steeds niet helemaal ben, heb ik toch een groei doorgemaakt.
VERTROUWEN
Tijdens dit proces ben ik een aantal toetsstenen gaan inbouwen. Naast mijn gezin en kinderen heb ik ook een aantal collega’s met wie ik dit regelmatig bespreek.
Mensen die even met mij meekijken of ik weer verval in please gedrag, of dat het meevalt. Ik merk dat zij dat graag voor mij doen, en dat geeft mij vertrouwen.
Het komt soms voor dat zij mij al terugfluiten voordat ik het zelf in de gaten heb. Dat voelt goed, vertrouwd.
Dus ik ben zeker aan het groeien en mijn vertrouwen neemt als maar toe.
Wat is er positief?
Doordat ik mijn omgeving opnieuw afstemde, merkte ik dat ik onderscheid aan het maken was tussen wat wel en niet werkte. Ik was eigenlijk aan het opruimen en dat was hoognodig.
Welke contacten: wilde ik behouden, moesten anders, wilde ik mee stoppen en met welke mensen zou ik een beter contact willen hebben.
Ook ging ik nieuwe contacten gaan opdoen. Mensen die mijn herstel snapten. Soms kwam ik die contacten tegen op plekken waar ik dat nog nooit had verwacht. Dan bleek die stille collega ineens superaardig, had de vrouw van de postkamer ook een burn-out gehad en bleken de schreeuwers binnen de organisatie helemaal niet zo aardig of geïnteresseerd
Kortom, ik kreeg door het in kaart brengen een aanpassen van mijn contacten, een omgeving die beter mij paste.
Tips:
Houd moet het komt goed!!
Het afstemmen van de omgeving vond ik in het begin dus best wel lastig hoor. Als volleerd pleaser, was ik toch vooral bezig met anderen.
Door het toch te proberen, merkte ik dat het reuze meeviel. Ondersteund door gezin, vrienden en collega’s ben ik een gezonde omgeving gaan krijgen. Die zich nog steeds ontwikkeld.
Dat gun ik jou ook. Daarom heb ik de schema’s als pdf-bestand hier ingeplakt.
Download ze en ga er mee aan de slag.